«مارکو پولو» (به ایتالیایی: Marco Polo)، تاجر و جهانگرد، در تاریخ 15 سپتامبر (24 شهریورماه) سال 1254 در «ونیز» (ایتالیا) به دنیا آمد و در 9 ژانویه (19 دی ماه) سال 1324 در «ونیز» (ایتالیا) درگذشت .

«مارکو پولو» به همراه پدرش، «نیکول» و عمویش «مافئو»، در سال 1271 از اروپا به آسیا، سفر کرد . اینان از اوّلین اروپاییانی بودند که از طریق «جادّه ابریشم» به «چین» سفر کردند و به ملاقات «قوبلای خان»، نوه «چنگیزخان مغول» و اوّلین امپراطور «چین» از سلسله «یوان رفتند .

آنها در این سفر از سرزمین هایی همچون «بیت المقدس»، «ایران» و «آسیای میانه» بازدید کردند . شرح حال این سفرها، در «سفرنامه مارکوپولو» نوشته شده است .

هنگامی که «مارکو»، 6 ساله بود، پدر که بازرگانی فعّال بود و با «قسطنطنیه»، داد و ستد تجاری داشت، به همراه عمویش، راه مشرق را پیش گرفتند تا از سرزمین های اصلی تولید کنندگان کالاهایی از قبیل : ابریشم، ادویه، سنگ های قیمتی، عاج، پوست های مرغوب، جواهرآلات، و ... دیدن کنند . در این سفر «مارکو» همراهشان نبود . سفر آنها، 9 سال به طول انجامید و به خدمت «قوبلای قاآن» فرمانروای مغولی چین رسیدند .

آنان، بار دیگر در سال 1271، از «ونیز» عازم «چین» شدند و این بار، «مارکو» را که اینک 17 ساله بود، به همراه خود بردند .

سفردوم، 24 سال به طول انجامید و آنان 17 سال با احترام و اعتبار نزد «خاقان چین» سپری کردند و سرانجام در سال 1295 به «ونیز» بازگشتند .

«مارکو» که اینک 41 سال داشت، در پی درگیری های «ونیز» و «جنوا» به زندان افتاد . او در زندان با کمک یادداشت ها و محفوظاتش، خاطرات سفر را برای «هم بند» خود تقریر کرد و سفرنامه خود را به یادگار گذاشت .

مارکو در ایران

در «سفرنامه مارکو پولو»، قسمتی که در خصوص ایران به رشته تحریر درآمده است، از آنجایی که حاوی اطلاعاتی است، درباره ایران پیش از عهد صفویه، می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد .

تبریز : «تبریز»، نخستین شهر بزرگ ایران بود که «مارکو» به آن وارد شد . «مارکو»، «تبریز»، را «تاوریز» می خواند و می نویسد : تبریز از چنان موقعیت خوبی برخوردار است که کالای بازرگانی از هندوستان و بغداد و موصل و هرمز و جاهای دیگر به آسانی وارد شهر می شود ... مردم از راه داد و ستد و پیشه وری، روزگار می گذرانند و پیشه وری عبارت است از پارچه بافی به انواع گوناگون، پارچه هایی گرانبها از زر و ابریشم بافته می شوند ...

ساوه : «مارکو» پس از «تبریز»، از «ساوه» یاد می کند . از طریق «حمدالله مستوفی» خبر داریم که «ساوه» در آن زمان از 46 «دیه» تشکیل شده و شهری آباد بود . «ساوه» همان شهری است که بنا بر گفته ها، «سه مُغ» اهل آنجا، از جمله اوّلین کسانی بودند که خبر از تولد حضرت عیسی (ع) دادند و برای ملاقات حضرت مسیح (ع) به سوی «اورشلیم» شتافتند .

«مارکو پولو»، کنجکاوانه به دنبال نشانی از آنان می گشت . او از مردم درباره زندگی «این سه مغ» پرسید، امّا کسی نبود که در این باره چیزی بداند .

«مارکو پولو» در مورد آرامگاه این «سه مُغ» می نویسد :

In Persia is the city of Saba, from which the Three Magi set out and in this city they are buried, in three very large and beautiful monuments, side by side . And aove them there is a square building, beautifully kept . The bodies are still entire, with hair and bear remaining .

[در «پارس»، شهری به نام «سبا» وجود دارد که «سه ماگی»، در کنار یکدیگر در قبرهایی بزرگ با بنای یادبودی زیبا مدفون هستند . بر بالای قبر آنان، بنایی چهارگوش قرار دارد که به خوبی حفظ و نگهداری شده است . بدن های آنان، کاملاً سالم حفظ گردیده، به گونه ای که ریش و موهای آنان، سالم مانده است .]

منابع : سایت ویکی پدیا ... سایت علمی نخبگان جوان ... وبسایت فرزانش ایرانی ... وبلاگ تخصصی تاریخ اسلام ... با دخل و تصرّف و ویرایش ... منیژه شهرابی