در تاریخ 26 محرّم الحرام سال 146 هجری قمری، جناب «علی بن حسن مثلث» به شهادت رسید .

جناب حسن بن حسن بن حسن بن علی (ع)، معروف به «حسن مثلث»، برادر «عبدالله محض»، فرزند حضرت حسن بن امام حسن مجتبى (ع ) که مادرش حضرت فاطمه (س) دختر حضرت امام حسین (ع) بود، از مردان الهى و آگاه و پرهیزکار در دودمان حضرت امام حسن مجتبى (ع) است  .
وى نیز در امر به معروف و نهى از منکر، مشى برادرش عبدالله محض و پسران او را داشت تا سرانجام خود و فرزندانش در این راه شهید شدند .

«منصور دوانقی»، دومین خلیفه عباسی به خطر قیام ‌های «محمد» و «ابراهیم»، فرزندان «عبدالله بن حسن مثنی» در «مدینه النبی (ص)» و «بصره» و مخالفت‌ های عدّه ‌ای دیگر از «بنی الحسن (ع)»، با دستگاه جور «بنی ‌عباس»، نسبت به نوادگان حضرت امام حسن ‌مجتبی (ع) که از «علویان» مبارز و ذی‌ نفوذان عصر خود بودند، سخت‌ گیری ‌های زیادی اِعمال می ‌کرد و زندگی را بر آنان بسیار دشوار می‌ نمود .

وی، علاوه بر سرکوب قیام‌ های «بنی‌الحسن (ع)» و کُشتن تعدادی از آنان، از جمله «محمّد» (نفس ذکیه) و «ابراهیم» (قتیل باخمری)، بسیاری از آنان را دستگیر و در سیاه ‌چال ‌های مخوف زندانی کرد .

«منصور دوانیقی»، در سال 140 قمری وارد «مدینه النبی (ص)» شد و افراد سرشناس «بنی‌الحسن(ع)»، مانند «عبدالله بن حسن مثنی»، «ابراهیم بن حسن مثنی»، «ابوبکر بن حسن مثنی»، «حسن بن جعفر بن حسن مثنی»، «عبدالله بن داوود بن حسن مثنی»، «علی بن داوود بن حسن مثنی»، «عباس بن داوود بن حسن مثنی»، «محمد بن ابراهیم بن حسن مثنی»، «اسحاق بن ابراهیم بن حسن مثنی»، «عباس بن حسن مثلث»، «علی عابد بن حسن مثلث» و «علی بن محمّد نفس ذکیه» را دستگیر کرد و به مدت سه سال در «مدینه النبی (ص)» زندانی کرد .

در سال 144 هجری قمری نیز «محمد دیباج» (برادر مادری عبدالله بن حسن مثنی) را بر آنان افزود و مأموران حکومتی، بر بدنش چندان تازیانه زدند که لباسش با پوست بدنش به هم آمیخت .

در همین سال، تمامی آنان را در بندهای آهنین کرده و با وضعیت رقّت‌ باری به سوی «عراق» حرکت دادند و در زندان «هاشمیه» (در حوالی کوفه)، در سردابی نمور و تاریک زندانی نمودند و بر آنان بسیار سخت گرفتند .

آن زندان مخوف و هولناک، بلای جان نوادگان حضرت امام حسن‌ مجتبی (ع) شد و بر اثر سوءتغذیه، تاریکی و غیربهداشتی بودن محیط، آزارهای روحی و جسمی مأموران بر زندانیان، این عدّه یکی پس از دیگری به بیماری‌ های گوناگون و طاقت‌ فرسا مبتلا شده و مظلومانه در همان جا به شهادت می‌ رسیدند و بدون این که امکان تغسیل و تکفین آنان وجود داشته باشد، بر روی هم انباشته شده و مرگ سایرین را تسریع می‌ نمودند .

نخستین کسی که از آن جمع به دیار باقی شتافت، «علی بن حسن مثلث بن حسن مثنی بن امام حسن ‌مجتبی (ع)» بود . وی از عابدان و زاهدان عصر خود و به «علی الخیر» و «علی العابد» معروف بود و در عبادت و بندگی به ویژه در نماز و تهجد، حالت خشوع و حضور قلب کامل داشت . وی، در حالی جان داد که سرش در سجده عبادت بود .

«علی بن حسن مثلث» به هنگام شهادت، چهل و پنج سال داشت و دارای پنچ پسر و چهار دختر بود . یکی از فرزندانش «حسین بن علی»، معروف به «شهید فخ» است که سال‌ های بعد بر ضدّ بنی‌عباس قیام کرد و در سرزمین «فخ»، (نزدیک مکّه معظمه) همانند حضرت اباعبدالله الحسین (ع) مظلومانه به شهادت رسید و اهل بیتش به اسارت دشمن درآمدند (1) .

پی نوشت

1-     منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج 1، از 250 تا 278 / وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ص 167

با ویرایش ... منیژه شهرابی