«احمد اعطا» با نام ادبی «احمد محمود»، نویسنده معاصر ایرانی، در تاریخ 4 دی ماه سال 1310 در شهر «اهواز» (استان خوزستان) به دنیا آمد و در تاریخ 12 مهرماه سال 1381 در «تهران» درگذشت .

«احمد محمود» را پیرو مکتب «رئالیسم اجتماعی» می‌دانند . معروفترین رُمان او «همسایه‌ ها»، در زمره ی آثار برجسته ی ادبیات معاصر ایران شمرده می‌ شود .

تولد و جوانی

«احمد محمود»، از پدر و مادری «دزفولی الاصل» به دنیا آمد و شاید همین دلیل سبب شد تا بیشتر خود را دزفولی بداند . در برخی از آثارش چون «همسایه ‌ها» و «مدار صفر درجه»، واژه ‌ها و جملاتی به گویش «دزفولی» به چشم می‌ خورد و نیز شخصیت «نعمت» در داستان «غریبه ‌ها و پسرک بومی» از کتابی به همین نام نیز از یکی از ساکنین «دزفول» بنام «نعمت علائی» گرفته شده است که حول ‌و حوش سال 1323 در «دزفول»، به دست افراد ناشناسی ترور می ‌شود .

سیاست، زندان و تبعید

پس از سپری کردن دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه در زادگاهش، به دانشکده ی  افسری ارتش راه یافت؛ امّا از جمله تعداد زیاد دانشجویان دانشکده ی افسری بود که پس از کودتای 28 مردادماه سال 1332 بازداشت و سپس، بخش‌ بخش آزاد شدند؛ در حالی ‌که تنها 13 نفر از آنان در زندان باقی ماندند .

«احمد اعطا»، یکی از این دانشجویان بود که نه «توبه ‌نامه ‌ای» امضاء کرد و نه به هیچ‌ گونه همکاری با حکومت «پهلوی» تن داد . به همین دلیل، مدّت زیادی را در زندان به ‌سَر بُرد که گویا مشکل «ریوی» او که در نهایت به مرگش منجر شد، یادگار همان دوران بوده‌ است .

مدّتی هم درحوالی «خلیج فارس» از جمله در «بندر لنگه» در تبعید به سَر بُرد و البته خودش از این دوران با عنوان «زمانی که گرفتار بازی سیاست شده بودم» یاد می‌ کند .

داستان نویسی

او خود می گوید :

«بعد از انقلاب به اصرار خودم بازخرید شدم و خانه نشین تا شاید به درد درمان ناپذیری که همه عمر با من بود - و هست - سامان بدهم . دیر بود، امّا چاره نبود .

بیماری و مرگ

«احمد محمود»، در اواخر عمر با بیماری «تنگی نفس» مواجه شد و این بیماری در سال 1380 یکبار او را به بیمارستان کشاند . در اول مهرماه 1381، بار دیگر حال او به وخامت گرایید و پس از انتقال به بیمارستان و بستری شدن در روز جمعه، 12 مهرسال 1381، به‌ دنبال یک دوره ی بیماری سخت «ریوی»، در بیمارستان «مهراد»، در «تهران» درگذشت و در «امامزاده طاهر کرج» به خاک سپرده شد .

آثار

مجموعه داستان ‌ها

• مول (1338)
• دریا هنوز آرام است (1339)
• بیهودگی (1340)
• زائری زیر باران (1347)
• از دلتگی (1348)
• پسرک بومی (1350)
• غریبه ها (1352)
• دیدار (1368)
• قصه آشنا (1370)
• از مسافر تا تبخال (1371)

رُمان‌ ها

• همسایه ‌ها (1353)
• داستان یک شهر (1360)
• زمین سوخته (1361)
• مدار صفر درجه (1372)
• درخت انجیر معابد (1379)، برنده دوره  اول جایزه  هوشنگ گلشیری به عنوان بهترین رُمان

ترجمه

• آدم زنده (رُمان) - اثر «ممدوح ‌بن عاطل ابونزال» (1376)

ادامه دارد ... منیژه شهرابی