در 18 صفر سال 37 هجری، «اُویس قرنی»، صحابی بزرگ حضرت امیرالمؤمنین امام علی (ع) در جنگ «صفیّن» به شهادت رسید .

«اویس بن عامر تمیمی» از پارسایان نامدار صدر اسلام، ملقّب به «سید التابعین» و از اصحاب و حواریون حضرت امیرالمؤمنین امام علی (ع) بود .

وی در «قَرَن» از نواحی «یمن» دیده به جهان گشود و زمانی که خبر رسالت حضرت محمّد رسول الله (ص) به او رسید، ایمان آورد . وی به جهت پرستاری از مادرش، نتوانست حضرت محمّد رسول الله (ص) را از نزدیک، زیارت کند .

حضرت محمّد رسول الله (ص)، «اویس» را «نَفَس الرحمن» نامید و فرمود : «من از سوی یمن، بوی خدای رحمان را استشمام می کنم .»

ادبیات

مسلمان شدن «اُویس قَرَنی» در «یمن» و موفق نشدنش به دیدار حضرت محمّد رسول الله (ص)، یکی از موضوعاتی است که در عرفان و ادبیات فارس به آن پرداخته شده است .

«ابوسعید ابی الخیر» این رُباعی را در مورد «اُویس قرنی» سروده است :

گَر در یَمنی، چو با منی، پیش منی

                   گَر پیش مَنی، چو بی مَنی، در یمنی

من با تو چنانم ای نگار یَمَنی !

                   خود در غلطم، که من تواَم یا تو منی

«شیخ ابوسعید ابی الخیر»، چه زیبا در این رُباعی رابط? حضرت محمّد رسول الله (ص) را با «اُویس قَرَنی» توصیف می کند .

«شیخ عطّار نیشابوری» در «تذکره الاولیاء»، در ذکر شماره 2، در مورد «اُوَیس قَرنَی» آورده است :

«آن قبله تابعین، آن قُدوه اربعین، آن آفتاب پنهان، آن نَفَسِ رَحمان، آن سُهیل یُمَنی، اُویس قَرنَی رضی الله عنه ...»

منبع : سایت ویکی پدیا ... با دخل و تصرّف و ویرایش ... منیژه شهرابی