حضرت امام حسن مجتبی (ع)، پسرى دارند به نام ‏«حسن‏»، که هم اسم خودشان است و لهذا به او مى‏ گفتند «حسن مثنى‏»، یعنى حسن دوم .

حضرت حسن بن الحسن مجتبی (ع)، داماد حضرت اباعبدالله الحسین (ع) است.  حضرت فاطمه بنت الحسین (ع)، هسمرِ «حسن مثنى» است و از این زوج، پسرى متولد مى ‏شود به نام ‏«عبدالله‏» و به دلیل اینکه این پسر، هم از طرف مادر به حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) متصل مى ‏شد و هم از طرف پدر و خیلى خالص بود، به ایشان مى‏ گفتند : «عبد الله محض‏»، یعنى عبدالله، کسى که یک علوى محض و یک فاطمى محض است .

.شهادت عبدالله محض و جمعی از آل حسن علیه السلام

در روز دهم ذی الحجّه سال 145 هجری قمری، جناب عبدالله محض بن حسن مثنی بن امام حسن مجتبی (ع) در سن 57 سالگی همراه با جمعی از برادران و پسرعموهای خود در زندان منصور دوانیقی لعنة الله علیه به شهادت رسیدند . زندان آنان به گونه ای بود که روز و شب در آن مشخص نبود (1) .

برادرانِ عبدالله محض، «حسن و ابراهیم» بودند، مادر این دو بزرگوار حضرت فاطمه بنت الحسین (ع) بود . فرزندان عموی عبدالله محض، «یعقوب، اسحاق، ابوالحسن علی العابد، عباس، عبدالله» بودند .

بعضی از این بزرگواران مثل «ابراهیم بن حسن» زنده دفن شدند . بعضی دیگر هنگامی که داخل خانه بودند، سقف را روی آنها خراب کرد و شهید شدند . مرقد آل حسن علیه السلام در هاشمیه نزدیک بغداد است، که مشهور به «قبور سبعه» است (2) .

«منصور» به خاطر عداوت خاصی که با اهل بیت (ع) داشت، مدتی قبل از شهادت آن بزرگواران، در سال 144 هجری دستور داد آل حسن (ع) را با غل و زنجیر بر گردن و پا، بر مرکب های چموش و بدون روانداز سوار کرده و به ربذه ببرند . آنان را با این حال در مقابل آفتاب با بدن برهنه در مقابل منصور نگه داشتند .

«عبدالله محض» خطاب به منصور فرمود : «آیا ما در روز بدر با اُسرای شما چنین کردیم ؟»

این کلام بر منصور گران آمد و برخاست و رفت .

هنگامی که آن بزرگوار را با این حال از مدینه بیرون می بُردند، حضرت امام جعفرصادق (ع) از پسِ پرده ای به آنان نگاه کرد و آنقدر گریست که اشک بر محاسن شریفش جاری شد و فرمود : بخدا قسم بعد از این جماعت حرمتی برای خداوند حفظ نکرده اند (3) .

1- مراقد المعارف : ج 2 ص 15 / کتاب المعقبین من ولد الامام امیرالمؤمنین علیه السلام : ص 123 – 124

2- مراقد المعارف : ج 2 ص 15 / کتاب المعقبین من ولد الامام امیرالمؤمنین علیه السلام : ص 123 – 124

3- مراقد المعارف : ج 2 ص 19 / مقاتل الطالبیین : ص 144 ، 196 ، 205

منیژه شهرابی