بسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

«وَ إِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْیَةَ فَکلُوا مِنْهَا حَیْث شِئْتُمْ رَغَداً وَ ادْخُلُوا الْبَاب سجَّداً وَ قُولُوا حِطةٌ نَّغْفِرْ لَکمْ خَطیَکُمْ وَ سنزِیدُ الْمُحْسِنِینَ»

«و چون گفتیم به این شهر درآئید و از هر جاى آن خواستید به فراوانى بخورید و از این در سجده ‏کنان درون بروید و بگوئید : گناهان ما را فرو ریز تا گناهان شما را بیامرزیم و نیکوکاران را فزونى دهیم .»

«فَبَدَّلَ الَّذِینَ ظلَمُوا قَوْلاً غَیرَ الَّذِى قِیلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلى الَّذِینَ ظلَمُوا رِجْزاً مِّنَ السمَاءِ بِمَا کانُوا یَفْسقُونَ»

«و کسانی که ستم کردند، سخنى جزء آنچه دستور داشتند، بگفتند و بر آنها که ستم کردند به خاطر کارهاى ناروا که همى کردند از آسمان عذابى نازل کردیم .»

قرآن کریم / سوره بقره / آیات 58 و 59

بیت المقدس یا اورشلیم

شهرِ مرکز اردوگاه فلسطین، در دامنه ی کوه های یهودا – که مُقَسِم آب میان درّه اُردن در شرق و دریای مدیترانه در غرب است – واقع شده است . شهر بر روی دو تپه ی صخره ای به ارتفاع 750 متر از سطح دریا در میانه ی کوه «بیت ایل» یا «بیت ئیل» در شمال و کوه «حبرون» یا «الخلیل» در جنوب، در فلات قدس و الخلیل واقع شده است . در جانب غربی شهر، دامنه ی کوه های یهودا گسترده است و در جانب شرقی شهر، دشت یهودا تا بحرالمیت ادامه دارد . فاصله ی شهر از دامنه ی غربی کوه های یهودا، پانزده تا شانزده کیلومتر و از کناره ی شرقی آن، تنها دو کیلومتر است . بلندی ارتفاعات شمالی و جنوبی بیت المقدس به هزار متر می رسد . فاصله ی بیت المقدس از ساحل مدیترانه، 52 کیلومتر و از بحرالمیت، 22 کیلومتر است . همچنین ارتفاع آن از سطح بحرالمیت – که از سطح دریاهای آزاد پایین تر است – حدود 1150 متر است . فاصله ی بیت المقدس از عمّان، 88 کیلومتر، از دمشق، 290 کیلومتر، از بیروت، 388 کیلومتر، و از قاهره، 528 کیلومتر است (7) .

نام قدیمی و باستانی «بیت المقدس»، «اورشلیم» است که ترکیبی از دو واژه «اور» و «شلیم»؛ که «اور» در زبان «عِبری» به معنای آتش، روشنایی و مقدس؛ و شلیم به مفهوم شهر، صلح، سلامتی و آرامش است؛ بر روی هم «اورشلیم»، یعنی «شهر مقدس»، شهر صلح و آرامش و شهر روشنایی است (8) .

در قاموس کتاب مقدس، از قول «یوسیفوس» و «اوسیبیوس»، دو مورخ دنیای قدیم، آمده که پس از یوشع، قوم اسرائیل، شهر اورشلیم را محاصره کرده، آن را آتش زدند . با وجود این، بعضی از جاهای شهر سالم مانده بود، تا آنکه حضرت داوود (ع)، بر اریکه ی سلطنت نشست و اورشلیم را پایتخت خود قرار داد . حضرت داوود (ع)، شهر اورشلیم را محصور کرد و دیوارش را به قلعه ی صهیون رسانید و تابوت عهد را از قریه ی «یُعاریم» به اورشلیم آورد و آنجا را شهر سیاسی و دینی قوم اسرائیل قرار داد (9) .

پس از حضرت داوود (ع)، حضرت سلیمان (ع)، هیکل خداوند (خانه ی مقدس یا معبد) و کاخ سلطنتی را در آن بنا کرد . جایگاهی که هیکل در آن بنا شد، جایی بود که حضرت داوود (ع) از شخصی به نام «اَرویه» یبوسی خریده بود؛ ولی خداوند او را از بنای هیکل در آنجا منع کرد . چون حضرت داوود (ع) درگذشت، حضرت سلیمان (ع)، عزم خود را برای بنای هیکل جزم نمود و «حیرام»، پادشاه صور، چوب های سرو و بنّایانی برای او فرستاد . بنای معبد، پس از هفت سال، به پایان رسید . حضرت سلیمان (ع)، کاخ پادشاهی را در اورشلیم بنا کرد؛ دیوار شهر اورشلیم را گسترش داد و ارتفاع آن را بلند تر کرد . آوازه و شهرت و عظمت اورشلیم، به گوش ملکه سبا رسید؛ وی عزم تماشای آن کرد (10) .

حضرت سلیمان (ع)، پس از اتمام خانه ی خدا، تمام موقوفات پدر را به داخل آن برد و طلا و نقره و سایر آلات و ادواتی را که برای خانه ی خدا هدیه کرده بودند، در خزاین آن جای داد . هنگامی که کارِ ساختن خانه، بطور کلی پایان پذیرفت، حضرت سلیمان (ع)، از مشایخ و بزرگان بنی اسرائیل و رؤسای قوم خواست تا در اورشلیم گِرد آیند و تابوت عهد (تابوت میثاق یا تابوت سکینه) را از شهر حضرت داوود (ع) که بالای کوه «صهیون» بود، بیاورند . پیش از این، حضرت داوود (ع)، تابوت عهد را در قربانگاهی که در صهیون ساخته بود، قرار داده بود (11) .

چون حضرت سلیمان (ع)، بدرود حیات گفت، پسرش «رحبعام» جانشین وی شد . اسباط بنی اسرائیل، گِرد او جمع شدند و به او گفتند : «پدرت بر ما درشتی کرد و ما را سخت به فرمان کشید . اکنون بر ما سبک گیر .»

«رحبعام» به آنها گفت : «انگشت کوچک من، از انگشت بزرگ پدرم، سنگین تر است (یعنی سخن درشت به آنان گفت) .

بنی اسرائیل، چون این سخن را شنیدند، بازگشتند و در شهرها پراکنده شدند . از همه ی اسباط بنی اسرائیل، فقط سبط یهودا و سبط بن یامین، با «رحبعام» باقی ماندند و ده سبط دیگر، «یربعام» را به پادشاهی برداشتند (12) .

(ادامه دارد ... منیژه شهرابی)