بسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ 

«وَ إِنى خِفْت الْمَوَلىَ مِن وَرَاءِى وَ کانَتِ امْرَأَتى عَاقِراً فَهَب لى مِن لَّدُنک وَلِیًّا»

«من از بعد خویش از وارثانم بیم دارم، و زنم نازا است مرا از نزد خود فرزندى عطا کن .»

«یَرِثُنى وَ یَرِث مِنْ ءَالِ یَعْقُوب وَ اجْعَلْهُ رَب رَضِیًّا»

«تا از من و از خاندان یعقوب ارث ببرد ، و پروردگارا ! او را پسندیده گردان .»

قرآن کریم / سوره مریم (س) / آیات 5 و 6

حدیث جعلی ارث نبردن پیامبران

بسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ 

«وَ وَرِث سلَیْمَنُ دَاوُدَ وَ قَالَ یَأَیُّهَا النَّاس عُلِّمْنَا مَنطِقَ الطیرِ وَ أُوتِینَا مِن کلّ‏ِ شىْ‏ءٍ إِنَّ هَذَا لهَُوَ الْفَضلُ الْمُبِینُ»

«و سلیمان وارث داوود شد و گفت : اى مردم به ما زبان پرندگان تعلیم داده شده و همه چیزمان داده‏اند که این برترى آشکارى است .»

قرآن کریم / سوره نمل / آیه 16

به گفته دانشمندان اهل سنت، تنها ابوبکر ادعا می ‌کند که این روایت را از پیامبر شنیده‌است (12)، از این رو مورد مخالفت عده ‌ای قرار می ‌گیرد :

اهل بیت

برخلاف پافشاری ابوبکر برشنیدن این حدیث از حضرت محمّد رسول الله (ص) که : «از ما پیامبران ارث بُرده نمی ‌شود»؛ اهل بیت طهارت و عصمت (ع) به مخالفت با آن پرداخته و وجود چنین حدیثی را زیر سؤال بردند (13) . کار بدان جا می‌کشد که حتی عمر به این موضوع اذعان می‌کند که علی بن ابی طالب و عباس عموی پیامبر، ابوبکر را دروغگو می‌ دانستند (14) .

جمعی از همسران پیامبر

غیر از اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، و عباس عموی حضرت محمّد رسول الله (ص)، تعدادی از همسران پیامبر نیز به ابوبکر، به خاطر نسبت دادن این حدیث اعتراض می‌ کنند (15) .

دانشمندان اهل سنت

مفسران اهل سنت از جمله فخر رازی، جارالله زمخشری، طبری و بیضاوی در تفسیر آیات مربوط به ارث پیامبرانی چون حضرت داوود (ع)، حضرت ذکریا (ع) ، حضرت یحیی(ع) و حضرت سلیمان (ع)، ضمن تأکید بر مادی بودن این ارثیه ‌ها، سخن ابوبکر را نقض کرده‌اند (16) .

رابطه? غصب فدک و خلافت ابوبکر

امام معتزلی می‌گوید از یکی از اساتید عالی مقام مدرسه غربی بغداد به نام «علی بن فارقی» پرسیدم :

آیا حضرت فاطمه زهرا (س) که نسبت به فدک ادعا داشت، راستگو بود ؟

استاد بغداد : بلی .

امام معتزلی : پس چرا ابوبکر فدک را به وی نداد، در حالی که می‌ دانست حضرت فاطمه زهرا (س) راست می ‌گوید ؟

استاد بغداد ضمن تبسم گفت : «اگر در آن روز ابوبکر فاطمه را به مجرد ادعایش تأیید کرده و فدک را به او می‌داد، روز دیگر می ‌آمد و می ‌گفت : خلافت مال شوهرم است و بدین طریق ابوبکر را از مقامش معزول می‌ داشت ... »

امام معتزلی پس از نقل نظر استاد آنگاه خودش چنین می‌ گوید : و این گفتار حقیقت دارد (17) .

پانویس

1- معجم البلدان، ج 4، ص 238 / مراصد الاطلاع، ج3، ص 1020 / لسان العرب، ابن منظور، ج 10، ص 437

2- معجم معالم الحجاز (الحائط)، ج2، ص 205 و 206 و (فدک)، ج 7، ص 23 

3- مراصد الاطلاع، فدک

4- تاریخ طبری، ج‏2، ص‏302و303 / فتوح البلدان، ابوالحسن بلاذری، ص‏42/ السقیفة و فدک، ابوبکر احمدبن عبدالعزیز جوهری، ص‏97

5-لسان‌العرب، ج1، ص437/ معجم البلدان، ج4، ص238

6-  شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج‏16، ص‏236

7- منهاج السنه، ج 7، ص 13

8- معجم البلدان، ج4، ص238

9- فتوح البلدان، ج2، ص46

10- فتوح البلدان، ج1، ص35 / المغانم المطالبه، ص 312 /عمده الاخبار، ص394 / وفاءالوفاء، ج3، ص999 / معجم البلدان ج4، ص238

11- فتوح البلدان، ج1، ص36/ انساب الاشراف، ص519

12- تاریخ الخلفا(سیوطی)، ص86 / الصواعق المحرقه(ابن حجر)، ص19 / شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید شافعی، ج16، ص227 و ص 245

13- طبقات ابن سعد، ج2، ص315 / مسند فاطمه(سیوطی)، ص33 (چاب الکتب الثقافیه) / کنزالعمال، ج5، ص365

14- صحیح مسلم(الجهاد و السیر)، ج5، ص151_153

15- انساب الاشراف، ج1، ص520 / فتوح البلدان، ج1، ص347

16- تفسیر الجامع لأحکام القرآن(قرطبی)، ج11، ص78 / تفسیر کبیر، ج24، ص186 / تفسیر کشاف زمخشری، ج4، ص91(چاپ دارالکتاب العربی، لبنان) / ربیع الأبرار زمخشری، باب 29 /انوار التنزیل، ج2، ص309 / تفسیر طبری، ج8، ص308

17- شرح ابن ابی‌الحدید، ج 16، ص 284

برگرفته از سایت ویکی پدیا، با تلخیص و تصرّف و ویرایش ... منیژه شهرابی