عهد شکنی دولت عراق و شروع جنگ

صدام حسین رئیس جمهور عراق در 26 شهریور 1359 معاهده «لجزایر» را به طور یک‌جانبه فسخ کرد و سند معاهده را در جلوی دوربین تلویزیون عراق پاره کرد و در 31 شهریور دست به حمله گسترده علیه «ایران» زد .

صدام حسین پس از اشغال «کویت»، در سال 1990 میلادی که باعث شکل‌گیری اجماعی بین‌المللی علیه آن شد، با ارسال نامه‌ای به رهبران وقت ایران، قرارداد «الجزایر» را به عنوان سندی رسمی برای تعیین مرز آبی ایران و عراق در «اروندرود» را پذیرفت .

صدام که در تیرماه1358 با کودتا به ریاست جمهوری رسید، هدف اوّل او، مبارزه با جمهوری اسلامی بود و از تمام امکانات داخلی و خارجی برای به زانو در آوردن انقلاب اسلامی بهره گرفت.  اخراج ایرانی های مقیم عراق، توزیع اسلحه بین افراد ناراضی، بمب گذاری در شهرها، انفجار لوله های نفت و خطوط راه آهن، پناه دادن به فراریان رژیم پهلوی و تغییر نام برخی شهرهای ایران از جمله خوزستان (عربستان)، خرمشهر(محمره) و ملحق کردن خیالی آنها به عراق و ده ها مورد دیگر که از حوصله خارج است . دولتمردان خائن عراقی از همان ابتدای تجاوز، توان سیاسی نظامی و تبلیغاتی خود را برای به زانو در آوردن ایران، به کار بستند . کشورهای اروپایی، آفریقایی و آسیایی جولانگاه آنان بود تا بتوانند اهداف و سیاست های خود را در جنگ با ایران توجیه نمایند .

در آن زمان صفحات تلویزیون، رادیوها و روزنامه ها و مجلات سردمداران و حامیان اروپایی عراق مملو بود از تبلیغات علیه «ایران» و دفاع از اهداف «بغداد» . شایان ذکر است عراقی ها به پشتیبانی آمریکا تمام قوانین و مقررات بین المللی را به راحتی زیر پا گذاشتند؛ پیمان منع کاربُرد سلاح های شیمیایی، پیمان1975 الجزایر، پیمان منع حمله به مناطق مسکونی، هوانوردی، دریانوردی و بسیاری مقررات دیگر درخلال جنگ . «سازمان منافقین خلق» که جنایت آنها بر هیچ فرد آزاده ای پوشیده نیست، علیه ملّت ایران وارد عمل شدند و چه خدمات ارزشمندی به صدام نمودند.  بمب گذاری، ترور افراد عادی در خیابان ها، به شهادت رساندن آیت الله دکتر بهشتی، شهادت رئیس جمهور و نخست وزیر، دادن اطلاعات به استخبارات عراق و ده ها خیانت دیگر، جزء کارنامه منافقین است.

سرانجام هجوم نظامیان عراق به ایران که در31 شهریور1359 آغاز شد و تعجب هیچ یک از محافل سیاسی و مطلع جهانی را برنیانگیخت؛ چراکه از قبل در جریان طرّاحی این خیانت بودند . هزینه ای که عراق در سال1360 صرف خرید تسلیحات نظامی از آمریکا و اروپا کرد، از هزینه تسهیلاتی همه کشورهای صنعتی اروپای غربی بیشتر بود.  بسیاری از این سلاح ها در حالی به «عراق» سرازیر شد که این کشور پولی برای خرید آنها نداشت و همیشه بدهکار بود و در برخی موارد به صورت تبادل اسلحه با نفت صورت می گرفت . در این جنگ آمریکایی ها نیز سهم خود را در یاری رساندن به ماشین جنگی صدام و دشمنی با جمهوری اسلامی ایران ایفاء کردند . در اسفند1360 نام «عراق» از فهرست کشورهای حامی تروریست حذف شد، و در آذر1363 تحریم سیاسی «عراق» برداشته شد .

آمریکا در مواردی هماهنگ با «عراق»، وارد جنگ با «ایران» شد . از طرفی، شورای همکاری خلیج فارس که متشکل از کشورهای عربی به ویژه عربستان بود و درسال1359 به بهانه همکاری اقتصادی سیاسی نظامی به وجود آمد، محفلی شد برای گردآوری دلارهای نفتی سایر کشورها و انتقال به عراق و تقویت بنیه نیروهای نظامی .

به همین دلیل هنگامی که تابستان1369 صدام طرح حمله به «کویت» را آماده می کرد، احتمال هیچ واکنشی از سوی عربستان نمی داد، و در حقیقت دول عربی پاداش ده سال خدمت صدام را دریافت کردند.

ایمان و اعتقاد عمیق رزمندگان ما به انقلاب اسلامی و موج عظیم مردم در قالب بسیج برای دفاع از نظام مردمی جمهوری اسلامی که دائماً حضور خود را درجبهه حفظ کردند، بزرگترین سرمایه نظام بود و این موج مردمی باعث شد تا ماشین جنگی دشمن متوقف شود . علاوه براعتقاد و ایمان رزمندگان، عوامل دیگری مانند نا امیدی حامیان صدام از سقوط جمهوری اسلامی، مردمی بودن جنگ و سرانجام پذیرش قطعنامه از جانب ایران نیز بی تأثیر نبود .

   موضوع قطعنامه 598

شورای امنیت پس از مشورت های فراوان و با توافقات اصولی به عمل آمده در 29 تیرماه 1367 (20 ژوئیه 1987 میلادی) در جلسه شماره 2750 خود طرح قطعنامه ای را که قبلاً در خصوص کلمه به کلمه آن توافق شده بود، به اتفاق آرا به تصویب رساند . طرح قطعنامه را اعضای دائم شورا تهیه کرده بودند و نظریات اعضای غیردائم نیز تا حدودی لحاظ شده بود .

 متن قطعنامه 598

 شورای امنیت، با تأیید مجدد قطعنامه 582 خود به سال1986 میلادی ، با ابراز نگرانی عمیق از این که علی رغم در خواستهایش برای آتش بس، منازعه بین ایران و عراق به شدت سابق با تلفات شدید انسانی و تخریب مادی ادامه دارد، با ابراز تأسف از آغاز و ادامه منازعه، همچنین با ابراز تأسف از بمباران مراکز صرفاً مسکونی غیرنظامی، حملات به کشتیرانی بی طرف یا هواپیماهای کشوری، نقض قوانین بین المللی انسان دوستانه و دیگر قوانین ناظر بر درگیری مسلحانه، به ویژه کاربُرد سلاح های شیمیایی برخلاف الزامات پروتکل 1925 ژنو، با ابراز نگرانی عمیق نسبت به احتمال تشدید و گسترش بیشتر منازعه، مصمم گردید به تمامی اقدامات نظامی بین ایران و عراق خاتمه بخشد، معتقد شد که می باید یک راه حل جامع، عادلانه، شرافتمندانه و پایدار بین ایران و عراق به دست آید .

با یادآوری مفاد منشور ملل متحد، به ویژه تعهد همه دُوَل عضو به حل اختلافات بین المللی خود از راه های مسالمت آمیز به نحوی که صلح و امنیت بین المللی و عدالت به مخاطره نیفتد، با حکم به این که در منازعه ما بین ایران و عراق زمینه صلح حاصل شده است، با اقدام براساس مواد 39 و 40 منشور ملل متحد :

1ـ خواستار آن است که به عنوان یک قدم اوّلیه جهت حل و فصل (مناقشه) از راه مذاکره، ایران و عراق یک آتش بس فوری را رعایت کرده، به تمامی عملیات نظامی در زمین، دریا و هوا خاتمه داده و تمامی نیروهای خود را بدون درنگ به مرزهای شناخته شده بین المللی بازگردانند .

2ـ از دبیرکل درخواست می کند که یک تیم ناظر ملل متحد را برای بررسی، تأیید و نظارت بر آتش بس و عقب نشینی نیروها اعزام نماید و همچنین از دبیرکل درخواست می نماید با مشورت طرفین درگیر، تدابیر لازم را اتخاذ نموده، گزارش آن را به شورای امنیت ارائه   نماید .

3ـ مصرانه می خواهد اسرای جنگی آزاد شده و پس از قطع مخاصمات فعال کنونی، براساس کنوانسیون سوم ژنو 12 اوت 1949، بدون تأخیر به کشور خود بازگردانده شوند .

4ـ از ایران و عراق می خواهد با دبیرکل در اجرای این قطعنامه و در تلاش های میانجیگرانه برای حصول یک راه حل جامع، عادلانه و شرافتمندانه مورد قبول دو طرف در خصوص تمام موضوعات موجود، منطبق با اصول مندرج در منشور ملل متحد، همکاری نمایند .

5ـ از تمامی کشورهای دیگر می خواهد که حداکثر خویشتنداری را مبذول دارند و از هرگونه اقدامی که می تواند منجر به تشدید و گسترش بیشتر منازعه گردد احتراز کنند و بدین ترتیب اجرای قطعنامه حاضر را تسهیل نمایند .

6ـ از دبیرکل درخواست می نماید که با مشورت با ایران و عراق، مسأله تفویض اختیار به یک هیأت بی طرف برای تحقیق راجع به مسئولیت منازعه را بررسی نموده و در اسرع وقت به شورای امنیت گزارش دهد .

7ـ ابعاد خسارات وارده در خلال منازعه و نیاز به تلاش های بازسازی با کمک های مناسب بین المللی پس از خاتمه درگیری تصدیق می گردد و در این خصوص از دبیرکل درخواست می کند که هیأت کارشناسان را برای مطالعه موضوع بازسازی و گزارش به شورای امنیت تعیین نمایند .

8ـ همچنین از دبیرکل درخواست می کند که با مشورت با ایران و عراق و دیگر کشورهای منطقه، راه های افزایش امنیت و ثبات منطقه را مورد مداقه قرار دهد .

9ـ از دبیرکل درخواست می کند که شورای امنیت را در مورد اجرای این قطعنامه مطلع  نماید .

10ـ مصمم است برای بررسی اقدامات بیشتر جهت رعایت و اجرای این قطعنامه در صورت ضرورت جلسات دیگری مجدداً تشکیل دهد .

ادامه دارد ... منیژه شهرابی