در روز 29 جمادی الاولی سال 304 یا 305 ه. ق.، جناب »ابو جعفر، محمّد بن عثمان بن سعید عمری»، دوّمین نایب خاص حضرت امام عصر (عجّل الله تعالی فرجه الشریف)، از دنیا رفته است (1)

«ابوجعفر، محمّد بن عثمان بن سعید عمری»، دوّمین نایب از نواب خاصّه است که بعد از مرگ پدرش «عثمان بن سعید»، در سال 257 ه. ق. به نیابت حضرت حجت بن الحسن العسگری (علیه السلام) منصوب شد . «محمّد بن عثمان»، این «منصب» را به مدّت 48 سال و تا زمان مرگ در «بغداد» به سال 304 یا 305 ه. ق. عهده دار بود (2)

از «شیخ طوسی» نقل شده است (3) که «محمّد بن عثمان»، نزد امام دوازدهم، مقامی بزرگ داشته و شیعه بر عدالت، تقوا و امانت او اتفاق نظر داشتند (4) .

«ابوعلی احمد بن اسحاق»، نقل می کند از حضرت امام حسن عسگری (علیه السلام) پرسیدم : احکام دین را از چه شخصی بگیرم و گفته ی چه کَسی را بپذیرم ؟

حضرت امام حسن عسگری (علیه السلام) در پاسخ چنین فرمود : «عثمان بن سعید» و پسرش، هر دو موثق هستند، هر چه آنها به تو برسانند، از من می رسانند و آنچه به تو بگویند، از جانب من می گویند . پس از آنها بشنو و اطاعت کن، زیرا آنها موثق و امین هستند (5) .

حضرت مهدی (عجلّ الله تعالی فرجه الشریف)، پس از «عثمان بن سعید»، فرزندش «محمّد بن عثمان» را برای نیابت خاصّ انتخاب کرد و در نامه ای درگذشت پدرش را به او تسلیت گفت (6) .

آثار و تألیفات

نایب دوّم حضرت امام زمان (عجلّ الله تعالی فرجه الشریف)، کتاب هایی در فقه نگاشته که مطالب آن را از حضرت امام حسن عسگری (علیه السلام) و حضرت مهدی (عجلّ الله تعالی فرجه الشریف) برگرفته است .

یکی از آثار ایشان، کتاب «الاشربه» در ابواب فقه است . «اُم کلثوم»، دختر «عثمان بن سعید» می گوید : این کتاب به وصیّت پدرم به دست ابوالقاسم، حسین بن روح نوبختی (سوّمین سفیر) رسید و پس از آن بَر طبق وصیّت وی به دست چهارمین نایب خاصّ رسید .

[متأسفانه، این کتاب بر اثر ناملایمات روزگار از بین رفته و به دست ما نرسیده است .]

پی نوشت

1- غیبه، شیخ طوسی، ص 364 / وقایع الایام، ج شعبان، ص 345 / مستدرک سفینه البحار، ج 5، ص 231

2- فرهنگ فارسی معین، ص 1917

3- الغیبه، شیخ طوسی، ص 32

4- سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، ص 678، قم، مؤسسه امام صادق (علیه السلام)، 1378

5- بحارالانوار، علاّمه مجلسی، ج 51، ص 248

6- الغیبه، شیخ طوسی، ص 219 الی 220

تهیه و تنظیم ... منیژه شهرابی