لا فَتی الاّ علی، لا سَیفَ الاّ ذوالفقار

حمله ی حیدری (4)

«حمله ی حیدری»، اثر «مهدی علی خان عاشق هندی»،

این اثرِ حماسی، شامل غزوات و جنگ های حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می باشد .

افتخار نامه

«افتخار نامه» یا «حمله ی حیدری»، سروده ی «مصطفی افتخار العلماء»، متخلّص به «صهبا»،

این سروده نیز به سبک «شاهنامه» سروده شده که شاعر، آن را از روی کتاب «ناسخ التواریخ»، جلد زندگای حضرت امام امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در بیست هزار بیت سروده است، و در سال 1310 ه. ق. به چاپ رسیده است .

خداوند نامه

«خداوند نامه»، سروده ی «ملک الشعراء فتح علی خان صبای کاشانی»،

«صبای کاشانی»، این منظومه ی حماسی را به سبک و سیاق «شاهنامه» سروده که تا «لیله ی الهریر» در جنگ «صفّین» پیش می رود و حاوی بیش از سی هزار بیت است .

شهنشاه نامه

«شهنشاه نامه»، سروده ی «میرزا جعفر صافی اصفهانی»،

این مثنوی محصول ده سال کوشش «صافی اصفهانی» بوده که آن را در وصف شجاعت ها و رشادت های حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) سروده و شاملِ همه ی زندگانی آن حضرت می شود .

اردیبهشت نامه

«اردیبهشت نامه»، سروده ی «میرزا محمّد علی سروش اصفهانی»،

«سروش» در سرودن این منظومه ی حماسی به «خداوند نامه»، اثر «صبای کاشانی» نظر داشته و تصمیم داشت که زندگانی حضرت محمّد مصطفی رسول الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و دوازده امام معصوم (علیهما السلام) را به رشته ی نظم بکِشد که اَجَل اَمان نمی دهد و ناتمام می ماند .

خلافت نامه ی حیدری

«خلافت نامه ی حیدری»، سروده ی «محمّد علی یزدی نجفی»، متخلّص به «خاموش» و مشهور به «خاموش یزدی»، و «خاموش میبدی»،

«خلافت نامه ی حیدری»، چهل و پنج هزار بیت است که رویدادهای دوران خلافت حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) را تا شهادت آن حضرت دربرمی گیرد .

از «خاموش یزدی»، منظومه های دیگری نیز با عناوینِ «خلافت نامه ی امام حسن (علیه السلام)»، «شهنشاه نامه ی حسینی»، و «مختار نامه» نام بُرده شده است .

علی نامه

«علی نامه»، اثر «دانشی طوسی»،

«علی نامه» منظومه ای حماسی و شیعی به زبان فارسی است که به سبک و سیاق «شاهنامه»، و در «بحر متقارب»، درباره حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در جنگ های صدر اسلام به نظم درآمده

این اثرِ حماسی، در بحر متقارب سروده شده است

افزون بر مواردی که یاد شده، منظومه های دیگری نیز در حماسه های «حیدری» سروده شده، که برخی از آنها یا نیمه تمام مانده، و یا در تتمیم و تکمیل منظومه هایی هستند که توصیف شدند .

در این اواخر نیز، دو کتاب در این باره منتشر شده، به شرح زیر :

1- پیامبر نامه، سروده سید رضا حسینی نسب، انتشارات امیرکبیر، تهران، چاپ اوّل، 1377 خورشیدی

2- حیدر نامه، [گزیده حماسه های علوی از عهد صفویه تا عصر حاضر]، به اهتمام سید علی کاشفی خوانساری، نشر موعود، تهران، چاپ اوّل، 1381 خورشیدی

تهیه و تنظیم ... منیژه شهرابی