در روز سوّم ماه رجب، سال 254 هجری قمری، حضرت امام علی النقی الهادی (علیه السلام)، در سن 41 سالگی به شهادت رسید .

حضرت امام هادی (علیه السلام) پس از شهادت پدرِ بزرگوارشان حضرت جواد الائمه (علیه السلام) به امامت رسید .

مدّت عمرِ مبارک آن حضرت، 41 سال و چند ماه بود که 13 سال و 4 ماه را در «مدینه النبی« اقامت فرمودند و بقیه ی ایام امامت خویش را به اجبار «متوکل عباسی« در شهر «سامراء» اقامت نمودند .

دوران حیات ایشان مصادف بود با خلافت به ناحقِ هفت نفر از خلفای عباسی، به نام های : «مأمون»، «معتصم»، «واثق»، «متوکل»، «منتصر»، «مستعین»، «معتز»، که آن ملعون آخری، آن حضرت را با زهر به شهادت رساند .

والده معظمه جلیله اش، «سمّانه مغربیه» است، معروف به «سیده» . در جنّات الخلود است که آن مخدّره همیشه روزه داشت، در زهد و تقوا مثل و مانند نداشت . در دُرّالنّظیم است که کنیه اش  «اُم الفضل» بوده .

اسم شریف آن جناب علی است و کنیت او «ابوالحسن»، چون حضرت امام موسی کاظم (ع) و حضرت امام رضا (ع) را نیز «ابوالحسن» می گفتند، از جهت تعیین، آن جناب را ابوالحسن الثالث می گویند .

مشهورترین لقب آن حضرت «هادی» و «نقی» است .

چون آن جناب و فرزند بزرگوارش حضرت امام حسن عسگری (ع) در سامرّا سُکنی فرمودند در محله ای به نام «عسکر»، از این جهت به آن دو بزرگوار «عسکری» می گفتند .

شیخ طوسی و دیگران روایت کرده اند از اسحاق بن عبدالله علوی عریضی که گفت : اختلاف شد ما بین پدرم و عموهایم در میان چهار روزی که مستحّب است روزه گرفتن آن در سال، پس سوار شدند و رفتند خدمت حضرت امام علی النقی الهادی (ع) و در آن هنگام آن حضرت در «صریا» مقیم بود، پیش از آنکه به «سُرَّ مَن رَأی» (سامرّا) برود .

پس از آنکه ایشان خدمت آن جناب رسیدند، آن حضرت فرمود : آمده اید که از من سئوال کنید از ایّامی که در سال روزه اش مستحب است .

گفتند : بلی ! ما نیامدیم مگر برای تعیین این مطلب .

فرمود : آن چهار روز، یکی «هفدهم ربیع الاول» است و آن روزی است که حضرت محمد مصطفی (ص) در آن روز متولد شده است و دیگر روز «بیست و هفتم رجب» است و آن روزی است که حضرت محمد مصطفی (ص) مبعوث شده است در آن روز و سیّم (سوم)، روز «بیست و پنجم ذی القعده» است و آن روزی است که در آن روز زمین پهن شده است و چهارم، روز «هیجدهم ذی الحجّه» است و آن روز عید غدیر خم است (2) .

منابع

1- توضیح المقاصد، ص 16 / فیض العلام، ص 297 / بحارالانوار، ج 50، 117 و ج 99، ص 596 / اصول کافی، ج 2، ص 551 / ارشاد شیخ مفید، ج 2، ص 297 / ...

2- منتهی الامال، شیخ عباس قمی، ص 1149، 1150، 1155، 1156

تهیه و تنظیم : منیژه شهرابی