حضرت هاجر (سلام الله علیها) و حضرت ساره (سلام الله علیها)

قسمت سوّم

داستان حضرت ساره (سلام الله علیها)

در قرآن کریم، از پیوستن حضرت ساره (سلام الله علیها) به حضرت ابراهیم (علیه السلام) و مهاجرت با آن حضرت، بطور «رمزی» اشاره می کند که در آیه فوق آمده است و (که قبلاً نیز اشاره کردیم) این بدان دلیل است که در تمام قرآن کریم، به جزء شخصِ حضرت مریم (سلام الله علیها)، از تمامی بانوان صالحه، بطور «رمزی» اشاره شده است .

و امّا، پیوستن حضرت لوط (علیه السلام) به حضرت ابراهیم (علیه السلام) و مهاجرت با آن حضرت، در آیه 26 سوره عنکبوت، چنین آمده است :

بنابراین، حضرت ساره (سلام الله علیها)، به همراه حضرت ابراهیم (علیه السلام) از سرزمین «حرّان» که محل بُت پرستان است، به سوی سرزمین پُر برکت «شامات» هجرت می کند و خلاصه اینکه در تمام فراز و نشیب های زندگی آن حضرت در کنارش، و یار و یاورش بوده، و همواره در خانه، پناه و امیدی برای دلبستگی هایش بوده و عرق خستگی ها را از بدنش می زوده است .

پس چگونه ممکن است این بانوی صالحه ی مکرمه، حسادت بورزد ؟

بانوی محترمی که خود، پیشنهاد ازدواج شوهرش را با حضرت هاجر (سلام الله) می دهد و آن هم به امید اینکه که شوهرش از او، فرزندی بیاورد، آنگاه خود به آن حضرت و فرزند گرامی اش حسادت می ورزد .

همانطور که می دانید، حضرت ابراهیم (علیه السلام)، پدرِ دو پیغمبری است که تاریخ پیامبران را به موازات هم رقم زده اند، یعنی حضرت اسحاق (علیه السلام) در سرزمین پُربرکت «شامات»، و حضرت اسماعیل (علیه السلام) ، یعنی اینکه قرار بوده که این دو پیامبران الهی که اتفاقاً فرزندان حضرت ابراهیم (علیه السلام) بودند، بعد از این تاریخ را در دستان خود بگیرند، و باز هم یعنی اراده ی خداوندی است که چنین بشود .

بنابراین، آیا هجرت حضرت هاجر (سلام الله علیها)، به همراه کودک گرامی اش، حضرت اسماعیل (علیه السلام)، به سوی کعبه و سرزمین حجاز، مسئله ای پیش پا افتاده و بی اهمیت است که بخواهد زنی با بغض و کینه نسبت به هووی خود، تعیین بکند و تاریخ را اینگونه رقم بزند ؟

اصلاً چنین مسئله ای محال می باشد و هرگز و هرگز حضرت ساره (سلام الله علیها)، چنین فعلِ غیرعاقلانه ای را انجام نمی دهد .

داستان هجرت حضرت هاجر (سلام الله علیها) و کودک دلبندش به سرزمین حجاز و مکّه معظمه، در قرآن کریم، آیه 37 سوره ابراهیم بدان اشاره شده است :

و همانطور که از مُفاد آیه مشخص می شود، حضرت ابراهیم (علیه السلام) به فرمان خداوند عزّ و جلّ، بعضی از ذریه ی خود را (حضرت هاجر و حضرت اسماعیل) را در درّه ای غیرقابل کِشت، نزد خانه ی حرم الهی آورده است، و به منظور «امرمهمی !»، و آن هم به پا داشتن نماز، که خود ستون دین است و مقدمه ای برای احیاء دین الهی .

پی نویس

1-قرآن کریم / سوره بقره / آیه 35 : «وَ قُلْنَا یَئَادَمُ اسکُنْ أَنت وَ زَوْجُک الجَْنَّةَ ...»، «و گفتیم : اى آدم تو و همسرت در بهشت آرام گیرید ...»

2- قرآن کریم / سوره قصص / آیه 8 : «وَ قَالَتِ امْرَأَت فِرْعَوْنَ قُرَّت عَینٍ لى ...»، «و همسر فرعون گفت این کودک نور چشم من ....»

3- قرآن کریم / سوره آل عمران / آیه 35 : «إِذْ قَالَتِ امْرَأَت عِمْرَنَ رَب إِنى نَذَرْت لَک مَا فى بَطنى مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنى إِنَّک أَنت السمِیعُ الْعَلِیمُ»، «بیاد آر زمانى را که همسر عمران گفت پروردگارا من نذر کرده‏ام که آنچه در رحم دارم محرر یعنى خالص خدمتکار تو باشد از من قبول کن که تو، آرى تنها توئى که شنواى دانائى .»

4- قرآن کریم / سوره انبیاء / آیات 89 و 90 : «وَ زَکرِیَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَب لاتَذَرْنى فَرْداً وَ أَنت خَیرُ الْوَرِثِینَ»، «و ذریا را یاد کن آن گاه پروردگار خویش را ندا داد ، پروردگارا ! مرا تنها مگذار که تو از همه بازماندگان بهترى .» - «فَاستَجَبْنَا لَهُ وَ وَهَبْنَا لَهُ یَحْیى وَ أَصلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ کانُوا یُسرِعُونَ فى الْخَیرَتِ وَ یَدْعُونَنَا رَغَباً وَ رَهَباً وَ کانُوا لَنَا خَشِعِینَ»، «پس اجابتش کردیم و یحیى را به او بخشیدیم و همسرش را براى او شایسته کردیم چون آنان به کارهاى نیک همى شتافتند و ما را با امید و بیم همى خواندند و در قبال ما فروتن و خاشع بودند .»

5- قرآن کریم / سوره قصص / آیه 7 : «وَ أَوْحَیْنَا إِلى أُمّ‏ِ مُوسى أَنْ أَرْضِعِیهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَیْهِ فَأَلْقِیهِ فى الْیَمّ‏ِ وَ لاتخَافى وَ لاتحْزَنى إِنَّا رَادُّوهُ إِلَیْکِ وَ جَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسلِینَ»، «و به مادر موسى وحى کردیم که او را شیر بده ، همین که بر جان او بیمناک شدى او را به دریا بینداز ، و مترس و غمگین مباش که ما وى را به تو برگردانیده و از پیامبرانش مى‏ کنیم .»

6- قرآن کریم / سوره قصص / آیه 10 : ««وَ قَالَت لأُخْتِهِ قُصیهِ فَبَصرَت بِهِ عَن جُنُبٍ وَ هُمْ لایَشعُرُونَ»، «وى به خواهر موسى گفت : از دور دنبال موسى باش، تا از او خبرى بیابى، خواهر موسى او را از دور دید اما به طورى که درباریان ملتفت نشدند .»

7- قرآن کریم / سوره حجر / آیه 71 : «قَالَ هَؤُلاءِ بَنَاتى إِن کُنتُمْ فَعِلِینَ»، «لوط گفت : اگر هم مى‏ خواهید کارى بکنید، این دختران من حاضرند .»

8- قرآن کریم / سوره قصص / آیه 27 : «قَالَ إِنى أُرِیدُ أَنْ أُنکِحَک إِحْدَى ابْنَتىَّ هَتَینِ عَلى أَن تَأْجُرَنى ثَمَنىَ حِجَجٍ ...»، «شعیب به موسى گفت مى‏ خواهم یکى از این دو دخترم را به همسریت درآورم در برابر اینکه هشت سال اجیرم شوى ...»

9- علاّمه طباطبایی، در تفسیر المیزان، ذیل آیات 69 الی 73 سوره هود، در بحث روایتی چنین آورده است که : در کافی به سند خود از ابی یزید حمار از حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) آورده که فرمود : خدای عزّ و جلّ، چهار فرشته مأمور کرد برای هلاک کردن قوم لوط و آن چهار فرشته عبارت بودند از : جبرئیل، میکائیل، اسرافیل، و کروبیل، این چهار فرشته در سرِ راه خود به دیدن ابراهیم رفته، بَر او سلام کردند .

10- قرآن کریم / سوره انبیاء / آیه 69 : «قُلْنَا یَنَارُ کُونى بَرْداً وَ سلَماً عَلى إِبْرَهِیمَ»، «گفتیم : اى آتش بر ابراهیم خنک و سلامت باش .»

منابع

- قرآن کریم

- تفسیر المیزان، علامه طباطبایی

تهیه و تنظیم : منیژه شهرابی