«علی بن حسین مسعودی»، با نام کامل « ابوالحسن علی بن الحسین المسعودی المعتزلی الشافعی»، تاریخ نویس، جغرافی دان، دانشمند و جهانگردی جهان اسلام، در حدود سال 283 هجری قمری در شهر «بغداد» (عراق) به دنیا آمده و در تاریخ 25 ذی الحجّه سال 346 در شهر «فسطاط» (مصر) درگذشت .

وی تعالیم ابتدایی را در زادگاه خود فرا گرفت و در نوجوانی و در سال 309 هجری قمری  راه سفر و جهانگردی پیشه گرفت .

دراین جهانگردی دور و دراز و پُر رنج، در آن گاه که سفر بر روی چهارپایان از قبیل اسب، الاغ، استر و شتر بود، نویسنده از بعضی از سرزمین های شناخته شده دوران خود دیدن می ‌کند، نخست از: فلسطین، بلاد فارس، ارمنستان، بلاد قاف، هند، دریای چین، مدغشقر، زنگبار، عمان، ودر سال 329 هجری قمری به «انطاکیه» می ‌رسد و بعد از دوسال دیگر، یعنی در سال 331 هجری قمری، وارد دمشق می ‌شود .

سپس در ده سال اخیر از عمر خود، مابین «سوریه» و «مصر» می‌گذراند، و سرانجام در سال 346 هجری قمری که سفری به «مصر» داشته، در شهر «فسطاط» (مصر)، دارفانی را به درود می ‌گوید و در همانجا به خاک سپرده می ‌شود .

«مسعودی» تألیفات گوناگونی داشته ‌است که متأسفانه بیشتر آنها گُم و یا نابود شده‌ است . یکی از مهّمترین تألیفات وی، کتابی به نام «اخبار الزمان ومن اباده الحدثان» بوده، این کتاب در 30 مجلد بوده‌است که متأسفانه درحال حاضر فقط یک جلد از آن باقی مانده‌است .

آثار

• مروج‌الذهب و معادن الجوهر
• التنبیه والاشراف
• ذخائر العلوم وماکان فی سالف الدهور
• الرسائل والاستذکار لما فی مر فی سالف الاعصار
• التاریخ فی اخبار الامم من العرب والعجم
• خزائن الملک وسر العالمین
• القضایا والتجارب
• المقالات فی اصول الدیانات
• الاستبصار فی الائمة
• السیاحة المدنیة فی السیاسة والاجتماع
• اخبار الخوارج
• البیان فی اسماء الائمة
• الابانة فی اصول الدیانة
• المسائل والعلل فی المذاهب والملل
• سر الحیاة
• کتاب الاوسط
• اخبار الزمان

منبع : ویکی پدیا (با دخل و تصرّف و ویرایش ... منیژه شهرابی)