«فرانسوا ماری آروئه» که به «فرانسوا ولتر» (به فرانسوی: Voltaire)، مشهوراست، فیلسوف و نویسنده عصر روشنگری، در تاریخ 21 نوامبر (30 آبان ماه) در شهر «پاریس» (فرانسه) به دنیا آمد و در تاریخ 30 مه (9 خرداد ماه) سال 1694 میلادی در «ژنو» درگذشت .
«ولتر»، تحصیلات خود را در مدرسه «لوئی کبیر» به اتمام رسانید و بعد به انجمنی به نام «تمپل» پیوست و سپس به شاگردی یکی از قضات دادگستری فرانسه درآمد، پس از چندی جایزه آکادمی فرانسه به وی تعلق گرفت .
در سال 1715 اشعاری بر ضدّ «فیلیپ دوم» از خاندان «اورلئان» سرود که باعث زندانی شدن او در زندان «باستیل» شد . در ایام زندان نام مستعار ولتر را برای خود برگزید، پس از چندی مورد عفو قرار گرفت و آزاد شد، ولی دوباره پس از مدّت کوتاهی، مورد اتهام قرار گرفت، اینبار قبل از دستگیری به «انگلستان» گریخت .
«ولتر» به سال 1723 منظومه های «هنریاد» (به فرانسوی: La Henriade) را که درباره سلطنت «هانری چهارم» بود، انتشار داد و در 1724 نمایش نامهای را در «پاریس» به معرض تماشا گذاشت . در سال 1725 بر اثر پیشآمدی مجبور گشت «پاریس» را ترک گفته و به انگلستان برود . در این زمان بود که با چند تن از شعرای انگلیسی آشنا گشت و مقالاتی به زبان انگلیسی منتشر کرد . وی به سال 1729 به پاریس مراجعت کرد و تراژدی «بروتوس» (به فرانسوی: Brutus) را نگاشت و در سال 1748 نمایشنامه «سمیرامیس» (به فرانسوی: Sémiramis) را به قصد رقابت با «کره بیون» حریف خود نوشت و در سال 1759 کتابی با نام «سادهدل» (کاندید) یا «خوش بینی» یا (به فرانسوی: Candide ou l"Optimisme) به چاپ رساند که در اروپا بسیار محبوب شد . در سال 1776 به انتقاد از آثار «شکسپیر» پرداخت و قطعات «ایرن» (به فرانسوی: Irène) و «آگاتوکل» (به فرانسوی: Agathocle) در آن زمان نگاشته شده است .
از کارهای تحقیقی وی می توان «تاریخ روسیه» و «فرهنگ فلسفی و عصر لویی چهاردهم» را نام برد . از آثار دیگر او می توان «مرگ قیصر» و «دوشیزه اورلئان» یا همان «ژاندارک» را نام برد .
«ولتر» در 30 مه 1778 به علّت کار و خستگی زیاد بدرود زندگی گفت .
- آن که انتظار دارد هر چهار فصل سال بهار باشد، نه خود را میشناسد، نه طبیعت را و نه زندگی را -
- آدم، باید اول انسان باشد، بعد دکتر .
- جنگ تهاجمی، جنگ وحشی ها است؛ آن که از خود دفاع می کند، محق است .
- ما فقیر هستیم، امّا خوش سلیقه ایم .
- یکی از دلایل جدیدی که موجب فقر ما است، احتیاجات جدید ما است .
منبع : ویکی پدیا (با دخل و تصرّف و ویرایش ... منیژه شهرابی)