حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام)، در روز 17 ربیع الاوّل سال 83 هجری قمری در «مدینه النّبی» (ص) به دنیا آمد (1) .

نام مبارک آن حضرت «جعفر» و کُنیه شریفش «ابوعبدالله» و لقب نورانی حضرت «صادق» است . پدر بزرگوار آن حضرت، حضرت امام محمّد باقر (علیه السلام)، پنجمین ستاره آسمان امامت و ولایت و مادر گرامی آن حضرت، «اُم فروه» است، که حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) درباره ایشان می فرماید : «مادرم از بانوان پرهیزگار، با ایمان و نیکوکار بود .» (2)

در روایات آمده که حضرت محمّد رسول الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم)، خبر داده و فرموده بود : ... نام او را «صادق بگذارید، زیرا از فرزندان او کسی است که همنام اوست، امّا دروغ می گوید و به او «جعفر کذّاب» می گویند (3) .

حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) تا سن 12 سالگی، معاصر جدّ گرامیش حضرت امام زین العابدین (علیه السلام) بود و پس از شهادت ایشان، مدّت 19 سال نیز در خدمت پدر بزرگوارش حضرت امام محمّد باقر (علیه السلام) زندگی کرد و به این ترتیب 31 سال از عمر مبارک خود را در خدمت جدّ بزرگوار و پدر بزرگوار خود گذراند و سپس امامت و رهبری اُمّت اسلام را در سال 114 ه. ق. به مدّت 34 سال برعهده گرفت و در این مدّت «مکتب جعفری» را پایه ریزی نمود و موجب بازسازی و زنده نگه داشتن شریعت محمّدی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) گردید (4) .

دوران امامت حضرت امام جعفرصادق (علیه السلام) مصادف بود با اواخر حکومت «اُمویان» که در سال 132 ه.ق. منحل شد و اوایل حکومت «عباسیان» (5) .

فرزندان حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام)، هفت پسر و سه دختر بود که عبارتند از : حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام)، هفتمین ستاره آسمان امامت و ولایت، اسماعیل، عبدالله، محمّد دیباج، اسحاق، علی عریضی، عبّاس، اُم فروه، اسماء، فاطمه (6) .

شهادت حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام)

پس از به قدرت رسیدن عباسیان، همانطور که   آن حضرت پیش بینی کرده بود فشار بر شیعیان افزایش یافت و با روی کار آمدن «منصور عباسی»، این   فشار به اوج خود رسید . حضرت امام جعفرصادق (علیه السلام) نیز از این فشار ها مستثنی نبود .

این دوران، یعنی چند   سال آخر عمر آن حضرت، برخلاف دوران اولیه امامتشان،‌ دوره سختی ها و انزوای دوباره    آن حضرت و حرکت تشیع بود .

«منصور عباسی»، شیعیان را به شدّت تحت کنترل قرار داده بود .

سرانجام کار به جایی رسید که با تمام فشارها، «منصور عباسی»، چاره   ای ندید که حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام)، را که رهبر شیعیان بود، از میان بردارد و بنابراین توسط عواملش   حضرت را به شهادت رساند .

آن حضرت در سن 65 سالگی در سال 148 هجری به شهادت رسید و   در قبرستان معروف «بقیع»   در کنار مرقد پدر و جدّ خودش مدفون گردید .

پی نویس

1- اعلام الوری، ج 1، ص 514 / ارشاد، ج 2، ص 179 / تاریخ الائمه، ص 10 / مسارالشیعه، ص 30 / توضیح المقاصد، ص 9 / بحارالانوار، ج 95، ص 194 / العدد القویه، ص 147 / فیض العلام، ص 222

2- کافی، ج 1، ص 472

3- سایت دانشنامه رُشد

4- سایت مؤسسه امام هادی (ع)

5- سایت دانشنامه رُشد

6- مناقب، ج 4، ص 280

تهیه و تنظیم ... منیژه شهرابی